تعیین سهم نسبی عوامل موثر بر تولید عسل کلنی های زنبورعسل استان البرز

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی سابق کارشناسی ارشد مدیریت دامپروری، گروه علوم دامی دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ورامین-پیشوا و کارشناس تحقیقات موسسه تحقیقات علوم دامی کشور

2 استاد پژوهش بخش تحقیقات زنبورعسل و کرم ابریشم، موسسه تحقیقات علوم دامی کشور

3 مربی هیات علمی گروه علوم دامی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ورامین- پیشوا

چکیده

این تحقیق به منظور تعیین سهم نسبی عوامل موثر بر تولید عسل کلنی­های زنبورعسل استان البرز اجرا شد. برای انجام تحقیق، ابتدا آمار زنبورداران از سازمان جهاد کشاورزی استان البرز اخذ و برای تعیین روایی و دقت پرسشنامه­، تعداد 10 زنبوردار انتخاب و از طریق مصاحبه حضوری پرسشنامه تکمیل شد. اطلاعات حاصله برای رفع اشکالات، تجزیه و تحلیل شد. سپس با استفاده از روش نمونه­گیری طبقه­بندی شده تصادفی، 99 نفر زنبوردار به­صورت تصادفی انتخاب و در سه گروه (کمتر از 50 کلنی، 100-51  و بیش از 101 کلنی) تقسیم شدند. سپس پرسشنامه­ها از طریق مصاحبه حضوری تکمیل شدند. برای به­دست آوردن عوامل موثر در تولید و درآمد از رگرسیون چند متغیره خطی استفاده شد بدین منظور ابتدا اطلاعات پرسشنامه در نرم افزار Excel وارد و با استفاده از نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. نتایج نشان داد عوامل موثر در سرانه تولید عسل عبارتند از: مدیریت کوچ، مدیریت پرورش، شناخت و توجه به پوشش گیاهی و اصلی بودن شغل (ضریب تبیین مدل رگرسیونی برابر با 4/52%). در مدل رگرسیون درآمد خالص، این عوامل شامل: مدیریت پرورش، شناخت و توجه به پوشش گیاهی، مدیریت مبارزه با آفات و بیماری­ها، مدیریت تولید و فروش کلنی زنبورعسل، مدیریت خرید و تعویض ملکه (ضریب تبیین مدل رگرسیونی برابر با 5/73%) بودند. نتیجه کلی آن بود که اگر در زنبورستان به عوامل ذکر شده بیشتر توجه شود و در صورت امکان تحت کنترل درآیند، زنبورداران به سرانه بالاتری در تولید و درآمد نائل خواهند آمد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Relative contribution of different managing factors on production of honeybee colonies in Alborz province

نویسندگان [English]

  • S. A. Nemati 1
  • G. H. Tahmasbi 2
  • M. Noori 3
1 Former M.Sc. Student of Animal Management- Animal Science Department, Faculty of Agriculture, Islamic Azad University,Varamin-Pishva Branch, Iran and Expert Researcher, Animal Science Research Institute of Iran (ASRI)
2 Professor, Honeybee & Silkworm Research Department, Animal Science Research Institute of Iran (ASRI)
3 Academic Staff, Animal Science Department, Faculty of Agriculture, Islamic Azad University, Varamin-Pishva Branch, Iran
چکیده [English]

This research was carried out to estimate relative ratio of different managing factors in apiaries of Alborz province. According to the statistics of Organization of Agriculture jihad Alborz Province (2011)' Alborz province had 400 beekeepers and 33600 honeybee colonies. 99 beekeepers of Alborz province in different cities were randomly selected to complete the beekeeping questionnaires. Beekeepers were divided to three groups based on their colonies number' consisted of beekeepers with less than 50 colonies, 50-100 colonies and more than 100 colonies. Obtained data were analyzed by SPSS software. The results that showed effective factors on honey production average of colonies consist on migration management, breeding management and consider of plant vegetation, and main job were  (b=1.875 and P=0.002)  , (b=3.369 and P=0.005) and (b=5.492 and P=0.004) with R2=0.524 respectively. The effective factors on pure income consist on  breeding management and notice of plant vegetation, pathogen and pest management, production and selling management, purchase and queen change were (b=79027.45 and P=0.023), (b=67067.47 and P=0.034), (b=5245.77 and P<0.001) and (b=120272.06 and P=0.091) with R2=0.735 respectively. It is concluded that the effective factors must be noticed and controlled to have higher production  and income in beekeeping industry. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Alborz Province
  • Beekeeping
  • Relative contribution
  • Production factors
اصغررضائی ا. 1381. بررسی عوامل موثر بر تولید عسل در کندوهای زنبورعسل استان آذربایجان شرقی. پایان­نامه کارشناسی ارشد. مرکز آموزش عالی امام خمینی(ره). 133صفحه.
ثالثی م.، نیلفروشان ع. و عباسیان ع. 1386. بررسی وضعیت اقتصادی صنعت زنبورداری در شهرستان نجف آباد اصفهان. ششمین کنفرانس اقتصاد کشاورزی.
سیدی س. م. و فرشینه م. ب. 1389. راهنمای عملی زنبورداری(ترجمه). انتشارات زنده رود، 442 صفحه.
سلگی م. 1389. بررسی و تحلیل کارایی زنبورداران استان همدان. خلاصه مقالات هفتمین سمینار پژوهشی زنبورعسل ایران، موسسه تحقیقات علوم دامی کشور. ص 140-139.
صباغی ش.، نظریان ح.، طهماسبی غ.­ ح. و اکبرزاده م. 1380. تعیین تیپ های گیاهی و تقویم گل­دهی گیاهان مورد استفاده زنبورعسل در حوزه های آبخیز تا روبار دماوند. پژوهش و سازندگی، 53: 103-95.
طهماسبی غ.­ ح. و پورقرایی ح. 1379. بررسی نقش زنبورعسل در گرده­افشانی و افزایش تولید محصولات کشاورزی ایران. اقتصاد کشاورزی و توسعه، 30: 144-131.
طهماسبی  غ­. ح. 1386. پرورش ملکه زنبورعسل. موسسه آموزش عالی علمی-کاربردی جهاد کشاورزی. 272 صفحه.
طهماسبی غ. ­ح.، کمالی م.­ ع.، عبادی ر.، نجاتی جوارمی ا.، جواهری س. د.، بحرینی ر.، یاراحمدی س.، عاکف م.، تاج آبادی ن.، ستوده ج.، فرشینه عدل م. ب.، جمشیدی م.، اسدبیگی ر. و مشایخی م. 1387. بررسی صفات بیولوژیکی و به­گزینی کلنی­های انتخابی در منطقه البرز مرکزی استان­های مرکزی، تهران، اصفهان و قزوین(فاز دوم طرح جامع اصلاح نژاد زنبورعسل ایران). گزارش نهایی طرح تحقیقاتی، موسسه تحقیقات علوم دامی کشور.
فقیه ا. ر.، عبادی ر.، نظریان ح.، نوروزی م.، فیضی م.، عباسیان ع.، ثالثی م. و نیلفروشان ع. 1382. تعیین تیپ­های گیاهی غالب مورد استفاده زنبورعسل در شهرستان خوانسار اصفهان. خلاصه مقالات پنجمین سمینار زنبورعسل ایران، موسسه تحقیقات علوم دامی کشور، ص 22.
کیانی ­ابری م.، خوش اخلاق ر. و نیلفروشان ع. 1379. بررسی و تحلیل کارایی فنی، تخصصی و اقتصادی زنبورداران استان اصفهان. اقتصاد کشاورزی و توسعه، 32: 272-261.
مصدق م. 1367. منابع شهد و گرده در دشت خوزستان. مجله علمی کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز، 12: 76-62.
ولی زاده م. و مقدم م. 1376. طرح های آزمایشی در کشاورزی. چاپ چهارم. انتشارات پریور، صفحه 70-81.
Abdulai A. M. and Abubakari M. 2012. Technical efficiency of beekeeping farmers in Tolon-Kumbungu district of Northern region of Ghana. Journal of Development and Agricultural Economics, 4(11): 304-310.
Diemer L. 1988. Bees and Beekeeping, Merehurst Press. London, P 113-123.
     Hamdan K. 2001. How to maximize honey production. www.countryrubes.com.
Jihad-agriculture. 2011. Statistics of agriculture. http://www.maj.ir.
Popescu A. 2012. Research on beekeepers income estimation based on honey production. Bulletin of UASVM Animal Science and Biotechnologies, 69(1-2): 185-191.
Saner G., Engindeniz S., Tolon B. and Cukur F. 2004. The economic analysis of beekeeping enterprise in sustainable development: a case study of Turkey. Apiacta 38: 342-351.
Sharma R. and Bhatia R. 2001. Economics of stationary and migratory Beekeeping in Himachal Pradesh. Agricultural Science Digest, 21 (3): 196-197.
Vural H. and Karaman S. 2010. Socio-economic analysis of beekeeping and the effects of  beehive types on honey production. African Journal of Agricultural Research, 5(22): 3003-3008.